گزارشات

۲۱ فروردين ۱۳۹۸

سیل شایعه در مناطق سیل‌زده‌
مجید امرایی در گفت‌وگو با «شهروند»: دنیای مجازی که ازجمله فرصت‌ها در دنیای مدرن است، در این سال‌ها به تهدید بدل و عاملی شد تا شایعه پشت شایعه در فضای مجازی نشر پیدا کند

فارغ از خبرهای ریز و درشتی که این روزها از سیل می‌شنویم، آن‌چه بیش از آن بلای جان شده، سیل شایعاتی که در فقدان اطلاع‌رسانی دقیق وجود دارد. تازه‌ترین شایعه به صدا در آمدن آژیر خطر سد کرخه بود که در کانال‌ها چرخید و شاید عده‌ای نمی‌دانستند به کلی دروغ است. از جمله شایعات مربوط به احتمال شکستن سد، بارش‌های چند برابر، رانش زمین در مناطق سیل‌زده و ...کانال‌های خبری با جدیت اخباری را پخش می‌کنند که بسیاری از آنها درست نیست و تنها عامل سرگردانی و ایجاد التهاب است، آن‌هم در فضایی که به خودی خود ملتهب است و در میان مردمانی که رنجورند و درد کشیده. نمونه‌هایش هم کم نیست. یکی از عجیب‌ترین شایعات بعد از سیل پلدختر منتشر شد که دریافت عوارضی 30هزار تومانی یکی از پل‌های ورودی پلدختر بود. موردی که رشیدنیا، مدیر روابط عمومی استانداری لرستان آن را تکذیب کرد و گفت: «پل شهدای هفتم‌تیر با کمک نیروهای ارتش و سپاه درحال بازسازی است که امیدواریم به صورت موقت کار بازسازی به اتمام برسد که ارتباط بین بخش‌های شرقی و غربی ایجاد شود.» بعد از آن هم نعمت‌الله دستیاری، فرماندار شهرستان پلدختر درباره شبهه‌آفرینی برخی‌ها مبنی بر عدم حضورش در شهر حین بروز سیل، گفت: «از کسانی که این شایعات را در فضای حساس کنونی دامن می‌زنند، دعوت می‌کنم به شهرستان پلدختر بیایند و ببینند ماشین شخصی فرماندار کجاست؟ خانواده‌اش کجا سکونت دارند؟ آیا جزو آخرین کسانی نبودند که از خطر سیلاب نجات یافتند؟» حالا و در روزهای اخیر کم نیستند شایعه‌های عجیبی که درباره خوزستان می‌شنویم. مواردی نقل می‌شوند و از کانالی به کانال دیگر فرستاده می‌شوند که نه‌تنها عرصه را برای اهالی آن منطقه تنگ کرده بلکه نگرانی‌های فراوانی برای همه مردم به وجود آورده است. مجید امرایی، کارشناس رسانه می‌گوید که اگر بخواهیم در مورد بلایای طبیعی صحبت کنیم، کشور ما جزو کشورهای حادثه‌خیز دنیاست و درطول ‌سال چندین‌‌بار حوادث گوناگون را تجربه می‌کند اما با این وجود جای تأسف است که هنوز سامانه برنامه‌ریزی‌شده برای مواجهه با بحران نداریم. هرچند نباید زحمات امدادگران و تلاشگران را نادیده گرفت و البته حجم تخریب‌ها هم بسیار گسترده است اما درنهایت نمی‌توان انتقادات از وضع موجود را هم بیان نکرد. این‌که چرا مدیریت درستی برای توزیع وجود ندارد. او می‌گوید: «مردم در این شرایط وضع روحی و روانی مناسبی ندارند و مسئولان هم به آنها وعده و وعیدی می‌دهند که امکان عملیاتی‌شدنش بسیار کم است. از سوی دیگر، بسیاری از افرادی که در محل حادثه حضور دارند، نحوه مواجهه صحیح با آسیب‌دیدگان را هم بلد نیستند. مردم ناراحتند و باید به آنها فرصت بروز ناراحتی داد. آنها باید غصه چیزهایی که از دست داده‌اند را بخورند اما در وضعیتی قرار داریم که با هر شایعه‌ای از این سو به آن سو می‌افتیم.» به گفته این کارشناس رسانه دنیای مجازی که ازجمله فرصت‌ها در دنیای مدرن است، در این سال‌ها به تهدید بدل و عاملی شد تا شایعه پشت شایعه در فضای مجازی نشر پیدا کند. «شایعه در همه جای دنیا وجود دارد و هنگام بحران‌ها هم افزایش پیدا می‌کند اما مسأله اساسی این است که بتوانیم آسیب آن را کم کنیم. نمی‌توان جلوی شایعه را گرفت اما می‌توان مانند بسیاری دیگر از کشورها آن را مدیریت کرد.»