یادداشت ها

دسته: تخصصی
۲۷ خرداد ۱۳۹۸

#دراماتراپی_درمانی_خانواده_محور #دکتر_مجید_امرایی_مدرس_نویسنده_دراماتراپیست برای آشنایی با مبانی کاربردی #دراماتراپی_خانواده_محور آگاهی از انواع الگوهای خانوادگی امری مهم و حیاتی است . زیرا مبنای پروتکل درمانی براین اساس قرار میگیرد. در این راستا دریافت اطلاعات از والدین شرایط خانوادگی و روابط خانوادگی از محورهایی است که نمایش درمانگر باید از آنها مطلع باشد درزیر با برخی از مهمترین الگوهای خانوادگی آشنا می شویم. ????#خانواده_هسته‌ای_گسترده: شامل دو بزرگسال است که با فرزندان خود یا کودکانی که به فرزندی پذیرفته‌اند زندگی می‌کنند. خانواده گسترده را می‌توان #گروهی_مرکب_از_سه_نسل_یا_بیشتر_دانست که یا در یک مسکن و یا در نزدیکی یکدیگر زندگی می‌کنند. این خانواده ممکن است شامل پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، برادران و همسرانشان، خواهران و شوهرانشان، عمه‌ها و خاله‌ها، عموها و دایی‌ها، خواهر زاده‌ها و برادرزاده‌ها و... باشند. در دوران معاصر الگوی خانواده گسترده به سبب تغییرات اجتماعی و اقتصادی مانند گسترش شهرنشینی و رشد ارزش‌های فردگرایانه، اهمیت و رواج گذشته را از دست داده است . و الگوی #خانواده_هسته‌ای جایگزین آن شده است، هر چند #نمی‌توان_کارکردهای_مثبت_روانی_و_اجتماعی_خانواده_گسترده در زمینه #حمایتی و #مراقبت و #اقتصادی نادیده انگاشت اما امروز این الگو تغییر کرده است. ????#خانواده_مادر_سالار_پدر_سالار در بیشتر جوامع قدرت در خانواده به‌ طور مساوی بین زن و مرد تقسیم نمی‌شود و اغلب مرد قدرت بیشتری را در خانواده در اختیار می‌گیرد. با این حال گاهی نیز زنان قدرت برتر در خانواده هستند. خانواده‌ای که پدر در آن از قدرت بیشتری برخوردار باشد، پدرسالار نامیده می‌شود. #خانواده_پدر_سالار_دارای_این_ویژگی‌هاست: _ زن پس از ازدواج به محل اقامت شوهر که معمولا همان مسکن والدین شوهر و یا نزدیکی آن است عزیمت می‌کند ( #پدر_مکانی )؛ _ پدر محور نسب است؛ یعنی افراد خود را فرزند پدر می‌دانند و نسل خود را از راه پدر ردیابی می‌کنند ( #پدر_نسبی)؛ _ فرزندان نام خانوادگی خود را از پدر می‌گیرند (#پدر_نامی)؛ _عمده میراث و یا همه آن به فرزند ذکور منتقل می‌شود، بعد از مرگ پدر پسر ارشدش جانشین او می‌شود. خانواده #مادر_سالار نیز خانواده‌ای است که مادر خانواده در آن از قدرت بیشتری برخوردار است و احتمالاً ویژگی‌هایی مانند #مادر_مکانی، #مادر_نسبی، #مادر_نامی و #تقدم_دختران_در_ارث و جانشینی را نیز به همراه دارد. البته، در اینکه در واقعیت چنین خانواده‌ای در تاریخ بشر وجود داشته یا اینکه این یک فرض ذهنی است، میان دانشمندان علوم اجتماعی اختلاف نظر وجود دارد. در تعالیم اسلام، علاوه بر تأکید بر اقتدار والدین در مقابل فرزندان، در روابط زن و شوهر، به مرد اقتدار بیشتری می‌دهد. این امر در قوانین مدنی سوییس و ایتالیا و بسیاری از کشورهای دیگر، نیز دیده می‌شود و خانواده به صورت گروهی منظم به ریاست مرد اداره می‌شود. حال با نادیده انگاشتن وظایف خاص مرد در اداره خانواده مانند تأمین مخارج اقتصادی، این سؤال مطرح می‌شود که #آیا_می‌توان_مدیریت_تنظیم_امور_خانواده_را_به_گونه‌ای_مساوی_میان_زن_و_مرد_تقسیم_نمود؟ در پاسخ به این سؤال، پرسش‌های متعددی مطرح می‌شود: اول اینکه در این صورت اختلاف سلیقه‌ها در کجا باید حل شود و آیا می‌توان برای حل هر مشکلی هر چند کوچک راهی دادگاه شد؟ فرزندان در این شرایط چه وضعیتی پیدا می‌کنند و در صورت کشمکش مداوم والدین برای حل اختلافات تربیت فرزندان به کجا خواهد انجامید؟ از سوی دیگر اگر خانواده دارای ریاست واحدی نباشد، زن و مرد ناگزیر باید برای حل اختلافات در هر مورد جزئی به مراجع بالاتر رجوع کنند و این امر به خودی خود به انسجام و روابط مطلوب در خانواده آسیب می‌رساند. قوام و ریاست مرد بر خانواده اگر چه نوعی تکلیف و مسئولیت و راهکاری عملی برای حفظ بنیان خانواده است، با این ‌حال قلمرو و محدوده خاصی نیز برای آن تعیین شده است. نکته اساسی آن است که قوامیت و ریاست مرد بر زن تنها مربوط به حوزه مسائل خانواده و همسرداری است و فراتر از آن نمی‌رود، زیرا ریاست او بر خانواده ثمره ایجاد رابطه زوجیت در راستای حفظ و رعایت مصالح خانواده است. همچنین زنان می‌توانند در سایه حمایت مردان که با بر عهده گرفتن نقش قوام در خانواده، تکالیف بسیاری را بر عهده می‌گیرند، زندگی آسوده‌تری را تجربه نمایند. این امر در تمام نقاط دنیا نمونه‌های فراوانی دارد و «پدرها در صف اول دفاع از خانواده‌ها هستند و زن و فرزندان خود را از خطر متجاوزان حفظ می‌کنند... خانواده بدون پدر، خانواده آسیب ‌پذیرتری است و خیابان برای کودکان چنین خانواده‌هایی تهدیدی جدی است.