مقالات

۰۹ دى ۱۳۸۸

*وقایع غیر منتظره مانند

1ـ ناگهانی بودن وقایع وارد شدن یک شخصیت جدید یا بازگشت ناگهانی شخصیتی دیگر

2ـ یک فکر تازه

3ـ یک وقفه ناگهانی

4ـ طرح سوژه های نمایشی

5ـ یک دگرگونی جادویی

6ـ ورود شخصیتی در حال صحبت

7ـ پرسش سوالی ناگهانی از مخاطب

*طنز : طنز عنصری اساسی در نمایش های کودکان محسوب می شود چرا که آنها به خندیدن علاقه زیادی دارند .

شخصیت ها: اگر نمایش در ذهن مخاطب ، ‌واقعی و کاملاً باور پذیر باشد به این معناست که شخصیت‌ها برای او بیش از حد جالب توجه بودند.

موقعیت های مرگ و زندگی : گاهی اوقات وجود رگه هایی از خطر در یک کار می تواند بسیار موثر باشد

زبان : در اکثر نمایش های کودکان، زبان واسطه اصلی برقراری ارتباط است به همین دلیل باید ساده و در عین حال با معنی باشد.

سکوت : اگر چه اهمیت زبان در صحنه مورد تاکید است، اما نباید فراموش کرد که سکوت نیز می‌تواند بسیار موثر باشد، گاه یک صحنه پر تحرک، بدون استفاده از هیچ دیالوگی بسیار کارآمدتر از به کاربردن واژه هاست.

مشارکت مخاطب : مشارکت مخاطب در اجرا، قابلیت مهمی در تئاتر کودکان محسوب می شود اما به کارگیری آن کاملاً اختیاری است. در بعضی از نمایش ها، ممکن است استفاده از مشارکت مخاطب، با روند داستان بی ارتباط و نابه جا باشد. البته مشارکت مخاطب در اجرا، همواره به معنای دخالت مستقیم او در روند نمایش نیست.

*می توان برای جلب تماشگر از وی نظر خواهی کنیم : استفاده از تمایل مخاطب برای کمک کردن به اجرا می تواند بر مشارکت گسترده مخاطب منجر شود، اما هدایت چنین مشارکتی باید در ترتیب رفتار ها و بازی بازیگران، تمرین شده و‌ آمادگی لازم در این خصوص وجود داشته باشد.

نمایش عروسکی : کودکان عروسک ها را دوست دارند، از عروسک های دست کشی گرفته تا میله ای سایه ای و عروسک های بزرگ و کوچک. لطافت متن ها، شخصیت پردازی های دقیق، طراحی جالب و مهارت بسیار عروسک گردان ها در این آثار باعث می شوند تا مخاطب تقریباً فراموش کند که شاهد تماشای عروسک هاست .

جادو در طرح داستان : دست یافتن به غیر ممکن ها از طریق جادو، دارای ماهیتی نمایشی است، در نتیجه، داستانی که جادو بخشی از طرح آن است می تواند تئاتر مناسبی برای کودکان باشد. وردها، دگرگونی ها، بزرگ شدن ها و کوچک شدن ها، گاهی می تواند برای رسیدن به نتایج مفید، مورد استفاده قرار گیرد. مثلاً داستان های جدید و قدیم، لوبیای سحر آمیز، شربت های جادویی، لامپ های اسرار آمیز، زنگ های جادویی، قالیچه پرنده عجیب، قلموی سحر آمیز ، ساحره ها و جادوگران، پریان و افسونگران همگی می توانند برای خلق اثری جذاب، مفید و موثر باشند.

نکته مهم در چنین نمایش هایی آن است که عمل جادویی واقعاً دیده شود و فقط به حرف زدن از آن بسنده نگردد.

رنگ : کودکان تنوع رنگی را دوست دارند. اکثر آنها رنگ ها را مدت ها پیش از آنکه خواندن و شمردن یاد بگیرند، می شناسند. بنابراین استفاده از رنگ های متنوع، روشن و شاد، در تئاتر بسیار موثر است.

موسیقی : استفاده از موسیقی و ترانه ها تاثیر زیادی در اجرای نمایش دارند اما مهم این است که چنین تمهیداتی باید به پیشربرد داستان کمک کند. از سوی دیگر، چنانچه ترانه ای در نمایش مورد استفاده قرار میگیرد، موسیقی و شعر آن باید برای مخاطب قابل فهم باشد. بهتر است به خاطر داشته باشیم که نمایش کودکان هرگز نباید پیش از حد طولانی باشد در مواقعی که پانتومیم، رقص، حرکت یا بازی بدون کلام، داستان را پیش می برند، باید در نمایش وقفه های پراکنده ای برای تامل مخاطب و درک بهتر موضوع وجود داشته باشد. تحرک جسمی و مهارت فیزیکی در کار، توجه کودکان را به خود جلب می کند آنها از این کار لذت می برند اما از اجرایی که صرفاً پانتومیم باشد استقبال نمی کنند.

آیا موضوعات نا مناسبی هم برای بچه ها وجود دارند؟ ما نباید به موضوعاتی بپردازیم که مخاطب را وحشت زده یا مضطرب می کند. هر چند همواره در انتخاب موضوع مناسب، می بایست محدوده سنی که هدف نمایش است را در نظر داشته باشیم. در نهایت اگر بخواهیم تمام اجزا و عناصر جذاب برای تئاتر بچه ها را در یک کلمه جمع بندی کنیم، بهترین کلمه نمایشی بودن است. نمایشی بودن به معنای استفاده از تمام امکانات تئاتری در مکان اجرا، تجربه فوق العاده ای در پی خواهد داشت.

البته اجزاء اصلی که در این بخش به طور خلاصه بیان گردید، قوانین قطعی نمایش کودکان و نوجوانان نیستند بلکه مجموعه ای از اطلاعات و دانشی محصوب می شوند که مسیر را برای نوشتن نمایش ها و اقتباس های خلاق، همواره می سازد . و به نمایشی منجر میشود که حقیقتاً بر مخاطب تاثیر گذار است.

منبع : تئاتر برای بچه ها دیوید وود ویلیام وردزورث می گوید : " کودک ، پدر بشر است "

گرد آوری : حامد زارعان